Lëk ë tuany COVID-19 tënë aguiɛrlui ebën

Occupational health ku safety law ku COVID-19

Keyï aguiɛr-lui, yïn anɔŋ kääŋ lööŋ ye kueer Occupational Health ku Safety Act 2004 wënë cë looi bë thiëi piny ë tuany COVID-19 gëlwei tëdun luɔi. Yïn adhil cëman yen rot lëu kë ye looi:

• gam ku muk ɣän luɔi wënë piath apɛi ku käkrac alïu tënë pialwëi ë kɔc cë luöi
• miɔc kɔc cë luöi wëk ril apɛi, teet, piɔ̈ɔ̈c tedä ke daai ba keek cɔɔl aloi loiloi ken apiath ke pialgup
• gäm kɔc cë luöi ye wël ë lëk alɔŋ pialwëi ku lïu kërac tënë luɔi, luthïn thok lacök ebën
• ŋic kɔc kɔ̈ɔ̈k acië rɔ̈ɔ̈m ke käkrac wuɔɔk/luaaŋ tënë pialwëi ken tedä ke lïu kërac erin ë loiloi kuɔ̈n yeloi

Kek anyuuth kääk aa ye gɛm në akäth lääu yiic apɛi agokkï tïŋ ku mukkï nyin në rɛ̈ɛ̈c de geekkë röt tënë COVID-19 kë ye biäkde döötë yic de loilooi ke pialdu ku piathdu.

Në lɔŋde talimaat ke tuaany tënɔŋ Wädhäära de Pial alëu bë dhiilë naŋ loilooi cïï rok ba dhiilë lööm aguɔre laathiëi bec de COVID-19 gël.

Ŋic käkrac ë tuany COVID-19

Yïn adhil ŋic tena nɛŋ kërac tënë pialwëi raandun luɔi tënë rɔ̈ɔ̈m kek wuɔɔk/luaaŋ ë tuany COVID-19 tëdun luɔi.

COVID-19 alëu bɛ̈ thiëi piny kuer:

• aliir lapoupou wën looi ye ɣɔɔl, tïïm, jam, ŋëëny tedä kët ë diɛt – käk alëu bïk rëër aliric tënë thää kɔ̈ɔ̈k, erot looi cïtmɛn thïn ɣöt rɛc cï aluït/awëër puɔth apɛi
• Poupou tëwën cï raan cë wuɔɔk/luaaŋ ɣɔɔl apɛi, tïïm apɛi, jam apɛi, ŋëëny apɛi tedä ke kët apɛi – käk alëu bïk lɔɔ nyïnic, wum tedä thok tëwën cë yïn thiäk kek wuɔɔk/luaaŋ tedä nyuc kääŋ nhïïm
• gɔ̈t kääŋ tedä kääŋ nhïïm (cïtmɛn käk adöm ë ɣöt thok) wënë cë wuɔɔk/luaaŋ poupou

Kuɛɛr tënë ŋiëc käkrac

• Lɔɔr tënë coronavirus.vic.gov.au batïŋ wëët yam cïmɛn cë kääŋ yic waar.
• Bɛr tedun luɔi tïŋ ku luɔi yeloi ba kuɛɛr ŋïc ë tuany COVID-19 lëu bë thiëi piny. Tënë cïmɛn, wënë kɔc cë luöi acë rot thiäk të cinic aluït/awëër puɔth, rɔ̈ɔ̈m kääŋ tedä ke göt kääŋ nhïïm - nhial.
• Ŋic na loiloi ë luɔi aye kɔc kɔ̈ɔ̈k thaany kërac yic cïmɛn kɔc lui keyï tedä ke jääŋ atɔ̈u käkrac ë wuɔ̈ɔ̈k/luaaŋ ye COVID-19.

Gëël käkrac ë tuany COVID-19

Tëwën kërac ë pialwëi ku liu kërac ee ŋic tëdun luɔi, yïn adhil kërac nyai keya ee ke luɔi puɔth lacök. Na yïn acië kërac nyai, yïn adhil ba kërac dhuɔ̈kpiny keya ee ya luɔi puɔth lacök. Ke kuɛɛr ë gël wënë cë luöi bï cïtmɛn alɔŋ kërac, ku lɔn kuer ee atɔ̈thin ku apiath tëdun luɔi.

Cɔɔl kɔc cë luöi aŋic luɔiden

Luɔidu elɔn ba kërac nyai tedä dhuɔ̈k käkrac thiäk kë wuɔɔk/luaaŋ tënë tuany ë COVID-19 keya ee luɔi wënë lacök anɔŋ yic ba ŋic lɔn:

• Kɔc cë luöi aŋic luɔiden tëna keek aröt yök ke cï gup piɔl tedä keye keek tak lɔn cï kenɛŋ wuɔɔk/luaa (tïŋ kedäŋ lupiny).
• Kɔc cë luöi wën cë gup piɔl acië la tënë luɔi, agut kɔc cë luöi wën tiit käk athëm ë tuany COVID-19 (kɔ̈ɔ̈k tënë athëmtui wäär cë looi ke ya baŋ ë tïŋ athëm ɣän luɔi yic) ku kɔctui wën cë yök kecï wuɔɔk/luaaŋ ë tuany COVID-19.

Kïït ŋïc ë tuany COVID-19 bïn keya daai aa:

• atuɔ̈c
• wiir tedä awaany/tuc
• ɣɔɔl
• arɛm-röl
• wëi ë yic riɛl apɛi
• juän wum
• määr tedä wɛ̈ɛ̈ric ë ŋörŋör tedä ke amiɛt/bïlbïl

Kɔc kɔ̈ɔ̈k eya adhil bïk naŋ aɣarnhom, arɛm-rälic, buut wum, akar-piöu, aŋɔ̈ɔ̈k ku yääny laroor.

Naa nɔŋ gɛrë cït ke COVID-19 looi röt tënnë raan lui, cɔkë kor en, kaa cë lëu bïk lɔ në luɔɔi yic. Nyiɛnde yic, keek alëu bïk:

• röt-lel tënë cigääu
• looi athëm.
• Na wïc, keyï gɔ̈ɔ̈r kuɔny akïm tën akïmden tedä ke telepun Kuɔny Kɔc Victoria (Victorian Coronavirus Hotline) atɔ̈ 1800 675 398

Muɔ̈k gɛ̈tpiny

• Buɔth kääŋ gɔ̈ɔ̈r/wïc Akuma ë kɔc Victoria abaŋ muɔ̈k gɔ̈tpiny ë kɔc wënë cë bɛ̈ɛ̈n tënë luɔi.

Rëër kaam mec yic

• Looi bï kɔc luɔi rëër kaam mec yic muk ë ke abaŋ kaam 1.5 metres në kaam keekken ku kɔɔc kɔ̈ɔ̈k.
• Buɔth lööŋ Akuma kɔc ë Victoria (Victorian Government density quotient rules).
• Pëël amaat kɔc-nhïïm – tuɔ̈m.
• Gam luɔi cë guir ke cïnic yaaŋ, cïtmɛn kɔc ë luɔi wënë lui thïn baai tedä ke naŋ kaam gɔl ku thää yeke thök në luɔi.

Ciäth aliir

Loi adɛn aliir piɛth ciath në ɣän ke ɣöötiic alɔŋthïn. Aliir piɛth alëu bë bɛ̈n thïn:

• Liep awër/aluït nyïïn, baap/athïïn wälë kä ye aliir tëëk.
• Makana aliir cɔkë liir/tuc, tuuc wälë ajuɛɛr de ciäth aliir wɛ̈n cïï döök bïk aliir beec aa bɛ̈ɛ̈i alɔŋthïn.

Käŋ aaliir dhiim aalëu bïï ke looi naa cë ciäth aliir lëu bïï cɔ̈k piny në juëk juɛkë adɛn aliir piɛth në ɣän ɣööt yiic alɔŋthïn.

Wëc

• Juak wëc/calcal piny aluöt.
• Wec ku luaŋ/wuny tedït nhial-gɔɔt ku kääŋ ye rɔɔm nhïïm aluöt, cïtmɛn telepuun, makäna ë gäät, adöm ë ɣöt thok, aliëp nuur ku tarabeth nhïïm.
• Buɔth wëët Akutnhom ë Pialwëi alɔŋ wëc piny ku wuɔ̈ny/luëëŋ piny.

Awic/Calcal ë ŋɛk

Gam ɣän luɔi juëc tedä kääŋ (cïtmɛn wälkäm ë cin ku athabun) bë kɔc ë luɔi puɔ̈l bïk lawïc/calcal puɔth yaloi.

Raan ebɛ̈n thïn tënë luɔi alëu bɛ̈ luɔi lawic/calcal puɔth ŋiëc yaloi:

• aluöt ye cin lɔɔk athabun ku pïïu (tënë abaŋ kaam dïgïkga 20) tedä wuny cin wälkäm-nɔŋic määu
• na cin aye tïŋ kecï cuɔl, ke lɔɔk keek athabun ku pïïu
• lɔɔk cin athabun ku pïïu:
  • tënë gɔ̈ɔ̈r yï ba cam
  • ciën kaam cï yï laroor
  • ciën tënë cï la ɣän rëër jääŋ thïn
  • ciën ɣɔɔl, tïïm ku thuɔ̈ny ë wum cök
• kum ë wum ku thok tëwën ɣɔɔl ku tïïm yi ku cuat ë madiil wuɔ̈ny wum anyuɔn yic tënë cïgääu

Kääŋ tiët guɔ̈p (PPE)

• Gam kääŋ ë tiit guɔ̈p (PPE) piath tëwën gɔ̈ɔ̈r/wic.
• Gam wël ë lëk ku piööc alɔŋ yeŋö kääŋ tiit guɔ̈p (PPE) ee wïc/gɔ̈ɔ̈r ku ekëdï tënë luöi pialguɔ̈p.
• Piɔ̈c kɔ̈ɔ̈k alɔŋ Guir Käkrac ë tuany COVID-19: Alɛ̈ɛ̈th kum ë wum/thok thïn ɣän
  luɔi yic.

Lëk tɔ̈thïn thuɔŋdu

Tënë gɔ̈ɔ̈r yï wël ë lëk alɔŋ WorkSafe tɔ̈thïn thuɔŋdun yic, këdan cɔɔl Translating and Interpreting Service (TIS National) atɔ̈ 131 450.